vom 10. November 2008      zurück zur Rubrik    
                  

Tüütsch leere


Wèr Mundaart schriibt, wiirt öppe gfrööget, wien öppis uf rächt Züritüütsch ghäissi. Miini Fuuschtregle: Esoo, wie me s uf Schrifttüütsch nüd wüürd säge: Uf s Aabee go brünzle, (‹uf s Wee-Cee go pisse› isch en Säich!) Si ghäissed Buume, woned z Wislig und händ es Ross, (‹s Baumanns in Wiisslinge händ es Pfèrd› isch nüd vornèmer.) Ich mues no d Hoor abewäsche, (wèr d ‹Haare› wäscht, macht s hoochtüütsch; d Meerzaal uf Züritüütsch ghäisst äifach ‹d Haar›, wie d Fründ, d Chind, d Bèèrg,) Si leert mit sächzge no Spanisch, (de Zämehang säit, öb von ere Spanisch-Schüeleri oder -Leereri d Reed seig. Züritüütsch ghäisst s imer ‹leere›.) 

Aber miini Änkeline ‹lèrned›, wänn s Ufzgi händ. Vor em Schuelalter händ s s Schuebinde no ggleert. Käs Wunder. Iri Leerer händ e Bildigstiräkteri, wo vo spottschlächte Bildigsbürokraate beroote wiirt. Söttige, wo vo Kultuur und Sprooche Leere käi Aanig händ. Suscht wüürdid s nüd probiere, im Chindsgi gäge s Tialäkt Rede z würken und Hoochtüütsch verlange. D Wüsseschaft bewiist scho lang, das Chind, wo mit Tialäkt soozsäge zwäisproochig uufwachsed, vil ringer Fröndsprooche leered. Wil s vo chlii uuf s Gspüüri für verschidni Uustrück, Formen und Satzsteligen entwickled. Es Gspüüri, wo de Frau Äppli und irne Walchetoorebuebe fèèlt.