De Turi Oberli


Miir vo Winti!

31. Oberi-Mundaartkolumne
vom Richart Eereschpèrger


Das ich scho sit eme Totzd Jaaren i der Oberi Ziitig schriibe, hanget ja hundert prozäntig demit zäme, das ich äine vo Oberi bi. Und di eerschten äinedriissg Folge vo miinen Erinerige sind under em Titel «Äin vo Oberi» ggsäglet. Da druus isch dän im 2003 s Buech «Elise, Glettise, Gumischue» woorde. Det drin mach ich grad im eerschte Kapiteli klaar was ich für dienen übrig ha, wo mäined, wänn s vom ene pstimmten Oort stamid, dänn seigid s öppis Bessers. Drum han ich ene deet au di schmäichelhafte Titel «uuserwèèlti Tschumpel» und «sälberggrächti Tuble» ggèè. 

Nid das ich nüüt hielti vo Wuurzle, won äim mit em Oort verbinded, wo men uufggwachsen isch. Im Gägetäil, je tüüffer und verzwiigter das die sind, descht riicher sind d Aazapfstele, wo s spööter Läbe draa chan aachnüpfe. Us dène Wuurzlen aber welen es Privileeg gägenüber «Zuegschlänggete» z mache, find i denäbet. Das haagg ich under em Titel «bornierte Tünkel vo den Altiigsässnen» ap. Dène, won i de häiligen Ängniss vo den Erwèèlten en Häimetgedanken als e chliggarierti Religioon us Idülen und Psitz verwalted, ooni Sinn für internazionaali Naachberschaft. Und hinder dènen irem suuber ghoblete Brätt vor em Grind chiimet ja dänn nid sälten au de Fröndehass. 

Im ene Gsprööch isch von äim d Reed gsii, won äine von em gsäit hät, er seig en «Uur-Ixiswiiler». – «Scho rächt», säg i doo, «wän er nu nid mäint, das seig öppis Bessers.» – «Dèè mäint das nöd nu», säit doo dè Gsprööchspaartner, wo sälber en Ixiswiiler isch und s mues wüsse, «dèè mäint das nöd nu, dèè isch au öppis Bessers.» I s gliich Kapitel gaat en Uussaag, won i diemaal im ene Schriftli über e Gäget am Zürisee ggläse ha, ere Gäget, wo nöierdings under em Titel «Süüdschnäise» säglet. Deet drin sind Nöizuezogni «Möchtegern-Seebuebe» gnamset gsii. – Zwäi Biispiil für daas, won i mäine, s chiimi hinder dèm Brätt vor em Grind, won au de Fröndehass Nèèrbode heig. Nèèrbode für Wuurzle, wo nid nu für Mineraalstoff und Saft soorged und für e soliidi Verankerig im Häimetgrund. Söttig, won am Wiitertänke hindered und am Wiitergaa.

Mer chan ja würkli siini Häimet gèèrn haa und siini Hèèrkumpft schetze, ooni überhebli z sii. Und wän öppert vo usse die Liebi täilt und en Oort loobt, wo mer hèèr chunt, dänn töörff mer daas gwüss als es Kumplimänt eggäge nèè. Miir isch es soo ggange, won i ghöört ha, Wintertuur seig Sitz vom «Club of Rome» woorde, dèren Organisazioon, wo wältwiit Löösigsvoorschlèèg git zu internazionaale Fraage. Eerscht rächt, won i im en Interwiuu mit sim Ko-Presi Eberhard von Koerber lise: «Winterthur ist eine Stadt in Bewegung, das ist uns sympathisch. Faszinierend ist die Wandlung, die Winterthur von der alten Industriestadt zu einem Ort von Dienstleistung, Wissen, Kunst und Kultur vollzogen hat. Die Nähe zu Fachhochschulen, Uni und ETH ist uns wichtig. Die intellektuelle Dichte ist hier auch im Weltmassstab einzigartig.»

Wän i jetz wett überhebli sii, säit’ i: «Das han i scho lang ggwüsst. Nu no nie ggläse.» Psunders als äini oder äin vo Oberi cha mer sich gfüdelet füüle. Wä mer wäiss, das Winti ja sin Uursprung z Oberi hät, im röömische VICUS VITUDURUM. Und das d Stadt vil jünger isch und tüüffer liit und drum e Ziit lang «Nider-Wintertuur» ghäisse hät. 

Also, ich finde, mer chönid stolz sii uf die «Beförderig». Mindischtes wie wo der Èèrnscht Gäbedinger dritte woorden isch a de Wältmäischterschaft im Bodeturnen oder Ooschterwalder- Bräitemoser zum dritte Maal Wätmäischter im Raadball. Sicher aber, won Oberi mit em Richart Èèrnscht en Noobelpriisträäger überchoo hät.

Mèrked Si, das i mit eme Richart uufhöre? Ebe will s mit de Richart überhaupt uufhöri. S gèb ekäi nöiji me. Si bringid d Qualitèèt nümen ane.